ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ

Η λήψη μιας φωτογραφίας, είναι ουσιαστικά η αντίδραση μιας φωτοευαίσθητης επιφάνειας όταν αυτή εκτίθεται στο φως. Με το πάτημα του κουμπιού της μηχανής ο ηλεκτρονικός αισθητήρας των ψηφιακών μηχανών ή το αναλογικό φιλμ εκτίθεται στο φως και παράγει μια εικόνα. Η λήψη επηρεάζεται από τρεις παράγοντες που σχηματικά αναπαριστώνται από τις τρείς γωνίες ενός τριγώνου.

 

Το διάφραγμα (aperture) του φακού εκφράζει το πόσο μεγάλο είναι το άνοιγμα που επιτρέπει την δίοδο του φωτός προς τον αισθητήρα ή το φίλμ.

Η ταχύτητα κλείστρου (shutter speed) είναι η χρονική διάρκεια που ο αισθητήρας ή το φιλμ μένει εκτεθειμένος στο φώς.

To ISO ή ευαισθησία εκφράζει το ποσό ισχυρή (φωτεινή) θα είναι η αντίδραση του αισθητήρα (ή του φιλμ) στο φως που πέφτει πάνω του.

Είναι φανερό ότι ισχύουν τα εξής: Μεγαλύτερο άνοιγμα, μεγαλύτερη διάρκεια και μεγαλύτερη ευαισθησία σημαίνουν αύξηση της έκθεσης, δηλαδή πιο φωτεινή φωτογραφία. Μικρότερες τιμές σημαίνουν πιο σκοτεινή φωτογραφία.

Διάφραγμα (Aperture) Το διάφραγμα μετριέται με f stops με την μορφή f/2.8, f/4, f/8 κ.ο.κ. Οι τιμές είναι σε μορφή κλασματος, οποτε μικρότερος παρονομαστής σημαίνει μεγαλύτερο άνοιγμα. Για παράδειγμα το f/2.8 αντιπροσωπεύει μεγαλύτερο άνοιγμα του διαφράγματος από το f/4.

Ταχύτητα (Shutter Speed) Η ταχύτητα μετριεται σε δευτερόλεπτα και συχνότερα κλάσματα του δευτερολέπτου. 1", 1/10, 1/60, 1/250, 1/1000 κ.ο.κ . Συχνά στις μηχανές μας λόγω χώρου το "1/" παραλείπεται, οπότε βλέπουμε τιμές 1", 10, 60, 250, 1000 που σημαίνουν το ίδιο. Οπότε η τιμή 60 αντιπροσωπεύει μεγαλύτερη διάρκεια απο την τιμή 250.

ISO Τέλος η ευαισθησία μετριέται σε ISO. Μικροτερη τιμή δείχνει μικροτερη ευαισθησια στο φως. Στο φιλμ, το ISO είναι χαρακτηριστικό του φιλμ που χρησιμοποιούμε και δεν αλλάζει, ενώ στις ψηφιακές μηχανές υπάρχει ένα εύρος ανάλογα με το μοντέλο. Όσο χαμηλότερο το ISO τόσο λιγότερο ευαίσθητος είναι ο αισθητήρας/φιλμ επομένως θα χρειαστεί περισσοτερο φως (μικροτερη ταχύτητα, μεγαλύτερο διάφραγμα) απο κάποιον με μεγαλύτερη ευαισθησία. Στις σύγχρονες μηχανές το ISO κυμαίνεται μεταξύ 100 και 6400 στα εισαγωγικά μοντέλα. Η τελευταία γενιά αισθητήρων ανεβάζει τις επιδόσεις σε εντυπωσιακά νούμερα εως 25600. Είναι ενδεικτικό ότι η ευαισθησία των εμπορικά διαθέσιμων φιλμ είναι 100, 200 και 400.

STOP

Κάθε αλλαγή σε οποιονδήποτε από τους παραπάνω παράγοντες που έχει ώς αποτέλεσμα την μείωση του φωτός στο μισό ή τον διπλασιασμό του χαρακτηρίζεται ως 1 στοπ. Δηλαδή χρόνος 1/50 έχει ένα στοπ διαφορά απο τους χρόνους 1/25 και 1/100. Το 1/25 δλδ αφήνει διπλάσιο φως να περάσει απο το 1/50, ενώ το 1/100 το μισό. Τα διάφορα στοπ στο διάφραγμα φαίνονται στο παραπάνω σχήμα ενώ στο ISO τα στοπ είναι 50, 100, 200, 400, 800, 1600, 3200, 6400, 12800, 25600. Οι ενδιάμεσες τιμές χαρακτηρίζονται ως μισό ή 1/3 στοπ).

Είναι φανερό ότι μια αλλαγή σε έναν παράγοντα μπορεί να αντισταθμιστεί απο αντίθετη αλλαγή σε άλλον παράγοντα. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε έκθεση υπάρχουν πολλές διαφορετικές τιμές των 3 παραγόντων που δίνουν το ίδιο αποτέλεσμα, γεγονός που μας δίνει μεγάλη δημιουργική ελευθερία να εκμεταλλευτούμε την επίδραση της μεταβολής οποιασδήποτε τιμής στην φωτογραφία.

 ==========================

βασισμένο σε κείμενο του Αλέξη Θεοδώρου.

===========================